Prezentując parafię w Czernicach Borowych zaglądamy najpierw do rocznika „Diecezja Płocka. Struktura personalno-administracyjna”, który w 1978 r. został wydany przez Płockie Wydawnictwo Diecezjalne. Autorzy tego zbiorowego opracowania pod redakcją ks. infułata Władysława Lisa piszą m.in. „Parafię erygowano w XIV w. Murowany kościół powstał w XV w. Zachowana kopia erekcji stwierdza, że fundatorem parafii i kościoła był Jakub Poczta, późniejszy kasztelan ciechanowski. Brak bliższych informacji o konsekracji świątyni, która jednak miała miejsce, jak to wynika z protokołu wizytacji generalnej z r. 1781. Obecne wyposażenie kościoła: barokowy ołtarz główny (XVIII w.) z obrazami: Matki Bożej z Dzieciątkiem i Wniebowzięcia NMP; ołtarz soborowy, dwa ołtarze boczne (1962 r.): jeden z obrazami św. Łukasza i św. Józefa z Dzieciątkiem, drugi z obrazem Męczenników Rzymskich i św. Stanisława biskupa (s. 293).
„Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” wydany w 1880 r. w Warszawie pod redakcją Bronisława Chlebowskiego na stronie 370 zawiera taką informację: „Czernice borowe, r. 1567 Czernice, wieś pow. przasnyski. W r. 1567 w czterech działach szlacheckich jest 14 1/2 włók km., 9 ogrodów, kowal. Siedzą tu Czerniccy”. Więcej możemy wyczytać na stronach 821-822. Autorzy Słownika piszą: „Czernice-borowe, duża wieś w pow. przasnyskim, gminie Chojnowo, parafia Czernice-borowe. Od Przasnysza o 10 i pół wiorst odległa, od Mławy 24 i pół, przy szosie z Przasnysza do Mławy. Przestrzeni zajmuje razem 2069 m. Włościańskie grunta zajmują 412 m. wraz z probostwem. Z tego gruntu ornego 312 m., łąki, paśniki, cmentarz i nieużytek 59; ogrody warzywne i owocowe 43. Dworskie grunta zajmują razem 1654 m. Gruntu ornego 855, lasów 513, łąk 74, pastewników 127, ogrodów 12, wód, piasków, nieużytków 72. Gruntów pszennych II klasy 650 m., żytnich I i II klasy 127 i 64, łąk II i III klasy 18 i 56, lasów I kl. 513, pastewników I klasy 127 m. Las utrzymywany w dobrym stanie, przeważnie sosnowy i brzozowy. Domów 46, mieszkańców 526, tj. 256 płci męskiej, 270 żeńskiej. Z tego 7 mojżeszowego, 5 luterańskiego wyznania, reszta zaś katolicy. Włościan uwłaszczonych jest 103. Na dworskich gruntach plantacya buraków na wielką skalę. Gospodarstwo w dosyć zaniedbanym stanie. Pałac na górze, ogród, wiatrak, kuźnia, karczma”.
Dalej jest mowa o kościele parafialnym, który „w stylu gotyckim, zbudowany [został] przez Jakuba Pocztę, kasztelana ciechanowskiego, w r. 1398. Podanie niesie jakoby Jakób Poczta, polując w tem miejscu gdzie teraźniejszy kościół, zabił jelenia i między rogami znalazł krzyż zrośnięty z kości rogowej a na pamiątkę zbudował z początku figurę, później kaplicę i kościół. Rogi te dotychczas wiszą w kościele i są nadzwyczaj wielkie [Obecnie rogów w kościele nie ma, gdyż spłonęły w 1915 r. podczas pożaru kościoła]. Kościół teraz znajduje się w dobrym stanie, murowany i duży, w 1856 r. odnowiony, stoi na górze naprzeciwko pałacu i wiatraka, również wzniesionych na górach. Ponieważ wszystkie trzy góry stoją w jednej linii, przypuszczają zatem, że były one sztucznie usypane. Włościanie w Czernicach w znacznej liczbie umieją czytać i pisać. Ludność parafii Czernice wynosi 2320 dusz i należy do dekanatu przasnyskiego, dawniej ciechanowskiego. Parafia obejmuje następujące wsie: Chojnowo, Chojnówko, Chrostowo-Brońki, Chrostowo-Wielkie, Chrostowo-Zalesie, Czernice-Borowe, Dzielin, Jabłonowo, Kownaty-Maciejowięta, Kyskowo-Dzierzno, Miłoszewiec-Kmiecy, Miłoszewiec-Ostafiaje, Miłoszewiec-Joki, Ostrowie, Załogi-Jędrzejki, Załogi-Cibory, Zembrzus, Żebry-Ićki, Żebry-Kordy i Żebry-Marcisze (Marcysie), razem 20 miejscowości. W kościele czernickim zasługuje na uwagę obraz Matki Boskiej w wielkim ołtarzu i rzeźba Pana Jezusa na krzyżu w bocznym ołtarzu.
We wsi są 4 stawy, z tych 3 zarybione; jeden 7-morgowy. W 1827 r. było tu 31 domów i 348 mieszkańców”.
Parafia w Czernicach Borowych, w dniach 19-22 kwietnia 1998 r. obchodziła jubileusz 600-lecia swego istnienia. Jubileuszowe uroczystości zaszczycił swoją obecnością bp Roman Marcinkowski.
Akt Erekcyjny Parafii Czernice Borowe >>> (pdf)
Pieśń maryjna pt.: „Czernicka Pani” >>> (pdf)
Zdjęcia z historii naszej parafii:
http://tonzp.dziedzictwowizualne.pl/karta/R-04043
http://tonzp.dziedzictwowizualne.pl/karta/R-04044
http://tonzp.dziedzictwowizualne.pl/karta/R-04045
Proboszczowie i Komendarze Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Stanisława Biskupa Męczennika
1497 – Czernicki Krystyn
1550 – Dobrski Maciej
1577-1609 Ślubowski Stanisław
1720-1729 Błocki Marcin
1735 – Małkiewicz Antoni
1752-1766 Biedrzycki Paweł Antoni
1769-1808 Grzebski Andrzej Maciej
1808-1847 Wykrzykowski Mateusz
1847-1849 Miłoszewski Stanisław
1849-1873 Szelkowski Józef Jan
1873-1889 Skrobecki Roch
1889-1897 Trzemżalski Tomasz
1897-1901 Grochowski Eustachy
1901-1904 Bońkowski Lucjan
1904-1908 Nagrodzki Henryk Bonawentura Adam
1908-1918 Fiuczek Konstanty Aleksander
1918-1930 Trąbczyński Abdon
1930-1940 Kamiński Tadeusz
1941-1946 Fydryszewski Józef
1946-1951 Machczyński Leon
1951-1970 Cybulski Henryk
1970-1980 Grabowski Benedykt
1980-1984 Jachna Eugeniusz
1984-1997 Radziszewski Kazimierz Bonifacy
1997-2011 Bednarski Stanisław
2011 – do chwili obecnej Michał Gaszczyński
Kościół parafialny pw. Świętego Achacjusza i Towarzyszy Męczenników.
Odpusty:
- Świętego Achacjusza i Towarzyszy Męczenników – niedziela po 22 czerwca
- Świętego Łukasza Ewangelisty – niedziela po 18 października
Księgi metrykalne:
- chrztów od 1910 r.
- ślubów od 1916 r.
- zgonów od 1905 r.
Terytorium:
- Ulice: Bagienna, Chełchowskiego, Długa, Dolna, Jasna, Kacza, Kościelna, Krótka, Okrężna, Sadowa, Szkolna, Wyspiańskiego.
- Miejscowości: Chojnowo, Chojnówka, Chrostowo Wielkie, Nowe Czernice, Dzielin, Jabłonowo, Kownaty, Kuskowo, Miłoszewiec, Ostafieje, Zalesie, Zembrzus Wielki, Żebry.
Na cmentarzu parafialnym spoczywa ksiądz Stanisław Zembrzuski (+1957).
Na cmentarzu parafialnym spoczywa również zm. w 1873r. ksiądz Józef Jan Szelkowski, który był proboszczem parafii w latach 1849-1873. Jego staraniem kościół został w 1865r. gruntownie odnowiony. Na cmentarzu parafialnym spoczywa także ksiądz Mateusz Wykrzykowski, pełniący posługę proboszcza w latach 1808-1847. Niestety ich groby nie zachowały się.
Ciekawostki historyczne:
http://www.tonzp.dziedzictwowizualne.pl/karta/N-01705/filtr:zdjecia
List znaleziony w jednej z kolumn ołtarza podczas rozpoczętej renowacji 16.12.2014 r. >>> (pdf)
Ciekawostka dotycząca dzwonnicy >>> (pdf)
Atlas geograficzny ilustrowany Królestwa Polskiego – J.M.Bazewicz,wydany w 1907 roku.Obie zaprezentowane strony z albumu ilustrują Gubernię Płocką ze wskazaniem na powiaty – ciechanowski oraz przasnyski. (źródło: Mirosław Krejpowicz).
Pogrzeb śp. Zygmunta Pszczółkowskiego zamordowanego przez hitlerowców razem z innymi mieszkańcami parafii Czernice Borowe w Pomiechówku 30.07.1944 r.
Pielgrzymka parafialna do Częstochowy w 1953 r. z udziałem Księdza Proboszcza Henryka Cybulskiego