„Gdzie jest miłosierdzie, tam rozkwita pokój”

Umiłowani w Panu Siostry i Bracia!

Dzisiejsza Ewangelia opowiada o paschalnych doświadczeniach Tomasza. Najpierw okrutna męka i niezrozumiała śmierć Mistrza wywołały w nim – jak i w innych apostołach – ogromne rozczarowanie. Skupiony na trudnościach, jakie przeżywał, nie uwierzył tym ze swojej wspólnoty, którzy spotkali Jezusa Zmartwychwstałego. Żadne zapewnienia nie były dla niego wiarygodne, nie potrafił spojrzeć z ufnością w przyszłość. Wystarczyło jednak, że podzielił się ze swoimi przyjaciółmi, apostołami, wątpliwościami i lękami, a Jezus przyszedł do niego osobiście. Ukazał mu swoje rany, ponieważ w nich jest zbawcza odpowiedź na wszelkie cierpienie, które nas dotyka. Nie ma takich ran, których On nie mógłby uleczyć. Tomasz zobaczył, że „w Jego ranach jest nasze zdrowie”(Iz 53, 5). Zmartwychwstały Pan objawił się jako Ten, który zbawia, rozjaśnia ciemności i obdarza swoją siłą, aby kochać pomimo trudnych doświadczeń. Chrystus otworzył serce Tomasza, przełamał jego strach, pozwolił mu odkryć prawdę oraz moc obecności Boga w jego życiu. A Tomasz odnalazł wiarę i poznał, że prawdziwy pokój jest darem Bożego miłosierdzia.

Ta historia to nie tylko opowieść sprzed dwóch tysięcy lat. To Słowo Boże, które zostało napisane do nas, także na ten czas, gdy za naszą wschodnią granicą toczy się wojna. Jesteśmy świadkami cierpienia niewinnych, morderstw, straszliwej niesprawiedliwości. Z lękiem i poczuciem bezsilności oglądamy obrazy, które napływają do nas z Ukrainy. Przychodzą na myśl słowa proroka Jeremiasza „Gwałt i ruina!” (Jr 20, 8). Dramat tej wojny sprawia, że wielu spośród tych, którzy bezpośrednio jej doświadczają, a także niektórzy spośród nas znalazło się w momencie podobnym do tego, w którym znalazł się Tomasz Apostoł wątpiący we wszystko po śmierci Chrystusa. Ale na szczęście jest ogromna wspólnota uczniów Chrystusa i ludzi dobrej woli, która doświadcza Jego zmartwychwstania, Jego zwycięstwa nad śmiercią, piekłem i szatanem, Jego żywej obecności, duchowej mocy i Jego pokoju.

Doświadczenie obecności zmartwychwstałego Chrystusa wyraża się w głębokiej wierze i czynach miłosierdzia. Zmartwychwstały Pan żyje w otwartości serc milionów Polaków, dzięki której nasi bracia i siostry z Ukrainy znaleźli dom. Naśladowanie Zmartwychwstałego Pana, który ukazał nam nieskończone Boże miłosierdzie, widoczne jest też w ogromnej życzliwości i hojnie okazywanej pomocy uchodźcom, która w sposób zorganizowany prowadzona jest przez Caritas Polska w łączności z Caritas diecezjalnymi, Parafialnymi Zespołami i Szkolnymi Kołami Caritas. W tę pomoc włączają się w szerokim zakresie wspólnoty parafialne i zakonne, jak również różne organizacje pomocowe i samorządy. Wszelkiego rodzaju wsparcie materialne, edukacyjne, społeczne łączone jest z pomocą umożliwiającą sprawowanie kultu religijnego i modlitwą, ponieważ modlitwa za żywych i umarłych, zwłaszcza za tych, którzy jej szczególnie potrzebują, również należy do uczynków miłosierdzia.

Warto nadmienić, że zorganizowana przez Caritas Polska w połowie kwietnia br. zbiórka na rzecz uchodźców przekroczyła 100 mln złotych. Szacunkowa wartość wsparcia przekazanego w postaci darów rzeczowych przekroczyła 136 mln zł. To dzięki tej ogromnej ofiarności darczyńców Caritas już od pierwszych dni wojny może organizować pomoc nie tylko na granicy, ale też w całej Polsce i na Ukrainie. Polska gościnność i serca pełne miłości, a więc te wartości, które wypływają z ducha Ewangelii, sprawiły, że siostry i bracia, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swojej ojczyzny, mogą czuć się u nas bezpiecznie. Wśród nich jest 830 dzieci z ukraińskich domów dziecka – poszkodowanych najbardziej, bo nie tylko przez wojnę, ale i przez los, które znalazły pełen życzliwości dom w placówkach Caritas diecezjalnych. To dzięki Wam, bracia i siostry, a także wolontariuszom z Caritas udało się wysłać kilkaset transportów humanitarnych na Ukrainę. Wsparcie realizowane na wielu płaszczyznach dociera do ukraińskich rodzin, do osób, które przekraczają przejścia graniczne, gdzie wielu wolontariuszy pracuje dzień i noc.

Wspólnoty Caritas nie tylko angażują się w pomoc ofiarom wojny, ale także kontynuują i rozwijają dotychczasowe programy pomocy charytatywnej w kraju i za granicą. Na szczególną uwagę zasługuje program Rodzina Rodzinie niosący pomoc ofiarom w miejscach dotkniętych konfliktami. Cały czas działają domy samotnej matki (23), ośrodki interwencyjne dla kobiet w kryzysie (9), świetlice terapeutyczne (98), hospicja (22), okna życia (61), jadłodajnie, domy dziecka i wiele innych miejsc. Wolontariusze i pracownicy Caritas od wielu lat tworzą miejsca, które stają się domami – wspólnotami domowników, wśród których nikt nie czuje się obco.

Niedziela Miłosierdzia Bożego, którą dziś obchodzimy, jest świętem patronalnym Caritas. Tradycyjnie w tym dniu w całej Polsce prowadzona jest zbiórka na cele charytatywne. Jest ona przeznaczona na te miejsca, które stały się domem dla wielu potrzebujących. W tym roku Święto Miłosierdzia obchodzone jest po hasłem „Dzień dobra”. Treść tego hasła przypomina, że „Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre.” (Rdz 1, 31). Przez dzieła miłosierdzia chcemy to Boże dzieło kontynuować, by dzięki naszym życzliwym sercom przymnażać światu dobra. Dziś odkrywamy, że większość z nas to widzialni świadkowie Zmartwychwstałego Chrystusa, który uzdalnia nas do czynienia dobra, gdy wszystko wokół zawodzi.

W imieniu wszystkich obdarowanych dzisiaj dobrem z całego serca dziękuję. A naszym Siostrom i Braciom z obrządku prawosławnego, którzy dzisiaj obchodzą Wielkanoc, składam najlepsze życzenia. Niech pokój Chrystusowy zagości w naszych sercach, na Ukrainie i na całym świecie!

†Wiesław Szlachetka

Przewodniczący Komisji Charytatywnej

Konferencji Episkopatu Polski

(Dz 5,12-16;           Ps 118, 2-4. 22.24. 25-27a ;      Ap 1,9-11a.12-13.17-19;              J 20,19-31)

Wiara w Boga sprawia uzdrowienia. Bóg jest miłosierny a Jego łaska trwa na wieki. Chrystus jest Alfą i Omegą, Pierwszym i Ostatnim, Żyjącym na wieki. Błogosławieni są ci, którzy nie widzieli Jezusa a wierzą w Niego.

Fragment ten należy do trzeciego w Dziejach Apostolskich podsumowania, które nazywają się summariami. Św. Łukasz (autor Dziejów) podejmuje w nim temat życia pierwotnej wspólnoty chrześcijańskiej oraz licznie dokonywanych przez uczniów Chrystusa znakach i cudach. Działalność apostołów jest kontynuacją dzieła samego Chrystusa. Apostołowie i wierni mają ulubione miejsce swoich spotkań. Jest to portyk Salomona, jeden z zewnętrznych dziedzińców świątyni. Młody , pierwotny Kościół szybko się rozrasta, a cuda i znaki, które uczniowie czynią budziły szacunek i podziw u ludności Jerozolimy. Ale są też grupy, które z wrogością odnoszą się do chrześcijan- faryzeusze i saduceusze. Nauka o męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa poparta wieloma cudami i uzdrowieniami sprawiła, że uczniowie cieszyli się życzliwością otoczenia i zyskiwali coraz większą popularność. Coraz większa rzesza ludzi przychodziła, by słuchać i przynosiła chorych i opętanych przez ducha nieczystego. Z pomocą łaski Bożej i w imię Jezusa- wszyscy odzyskiwali zdrowie.

Psalm 118 jest liturgicznym hymnem dziękczynnym złożonym z trzech strof, zamkniętych w ramy wezwania do uwielbienia i dziękczynienia. Psalmista wzywa lud izraelski, a szczególnie kapłanów i pobożnych, czyli tych, którzy boją się Boga, aby cieszyli się z tego, że wieczne jest miłosierdzie Boże, i aby to miłosierdzie wysławiali. Autor psalmu zachęca, by w sytuacjach zagrożenia zaufać Panu. Psalm ten od początków istnienia Kościoła był wykorzystywany jako radosna pieśń paschalna Kościoła, który sławi Zmartwychwstanie Jezusa i zapowiada ostateczne pokonanie śmierci. Sam Jezus razem z apostołami podczas Ostatniej Wieczerzy śpiewał go na zakończenie wieczerzy paschalnej. Jest to ostatni z psalmów Hallelu. Do tego zbioru wchodzą psalmy od 113-118. Psalmista używając określenia „kamień odrzucony przez budujących…” chce powiedzieć, że państwa walczące ze sobą o władzę zlekceważyły i odrzuciły naród izraelski, lecz Bóg go wybrał dla siebie, a więc stanie się czymś tak ważnym w królestwie mesjańskim, jak ważny jest kamień wiążący w narożniku budowli. W Nowym Testamencie Chrystus zastosuje to porównanie do siebie. Dzień, który Pan uczynił, to dzień Zmartwychwstania Chrystusa.

Apokalipsa św. Jana jest księgą objawienia. Ukazuje to, co ma się wydarzyć w przyszłości , a zarazem odsłania sens aktualnych dziejów Kościoła. Apokalipsa (Objawienie)

jest proroctwem, których źródłem jest sam Bóg. Chrystus przekazuje ich treść, a adresatami jest siedem Kościołów Azji Mniejszej (Efez; Smyrna; Pergamon; Tiatyra; Sard; Filadelfia i Laodycea), które symbolizują cały Kościół. Jan określa siebie w taki sposób, jak to czynili pierwsi chrześcijanie- brat-co oznacza że czuje poczucie solidarności z innymi wierzącymi. Pisze, że dzieli on z nimi ucisk dla Królestwa Bożego, który wyrabia w nim wytrwałość. Jest to cnota znamienna dla pierwotnego Kościoła, który wiernie wyczekuje na tym świecie powtórnego przyjścia Chrystusa (paruzji) na ten świat , a wraz z nim życia wiecznego w Nowym, Niebieskim Jeruzalem. Jan wspomina o swoim karnym zesłaniu na wyspie Patmos (około 90 km na południowy- zachód od Efezu) za rządów cesarza Domicjana. W dzień Pański (niedzielę), pierwszy dzień tygodnia , a jednocześnie dzień Zmartwychwstania Chrystusa doznaje Jan zachwycenia, ekstazy, w której widzi siedem złotych świeczników i Chrystusa ubranego w strój kapłański, uwielbionego Syna Człowieczego. Jest On równy Bogu przedwiecznemu- podkreśla to wygląd Jego głowy i oblicza. Posiada boską godność, przemawia z mocą i skutecznością. Chrystus przedstawia się nie tylko jako Bóg „Pierwszy i Ostatni” oraz „Żyjący”, ale i jako Człowiek-Odkupiciel, który wprawdzie umarł, ale zmartwychwstał i ma władzę nad krainą śmierci.

Trzeciego dnia od ukrzyżowania Maria Magdalena pierwsza spotkała żywego Jezusa. Tego samego dnia wieczorem Jezus odwiedza uczniów i potwierdza misją, do której przygotowywał ich przez trzy lata. Jezus powiedział uczniom przed ich pierwszym rozesłaniem na głoszenie Ewangelii: „Gdy do jakiegoś domu wejdziecie najpierw mówcie: „Pokój temu domowi”. Jeśli tam będzie człowiek pokoju, wasz pokój spocznie na nim; jeśli nie, wróci do was”. W kontekście Ewangelii według św. Jana pokój powracający do uczniów oznacza niewiarę, a pokój przyjęty- uwierzenie i wiarę. Wiara w Jezusa jest źródłem przebaczenia wszystkich grzechów, niewiara powoduje, że nie zostało odpuszczone to wszystko, co człowieka oskarża przed Bogiem. Treścią Ewangelii według św. Jana jest życie wieczne, a często poruszanym tematem jest czyjeś pozostawanie w grzechu, umieranie w grzechu i grzech, który trwa. Wyznanie wiary w Jezusa decyduje o odpuszczeniu tego grzechu. Uczniowie Jezusa będą rozstrzygać wszystko zgodnie z wolą Bożą. Będą musieli rozpoznać wiarę, zanim potwierdzą komuś, że ma udział w królestwie, że ma życie wieczne.

Tomasz nie przyjął do wiadomości informacji o spotkaniu ze zmartwychwstałym Jezusem. Podobnie jak pozostali uczniowie i apostołowie, dojrzewa do wiary etapami. Najpierw odkrył, że Jezus jest Mesjaszem, potem, że jest Bogiem. Pełną wiarę osiągnęli uczniowie dopiero po zmartwychwstaniu Jezusa. Tomasz niewiele różni się od pozostałych uczniów. Wszyscy w jakimś stopniu sprawdzali wiarygodność pierwszej informacji o zmartwychwstaniu. Okazane rany poświadczają, że jest to ten sam Jezus, który umarł. Ewangelista Jan jest pewny, że wszystko, co napisał wystarczy, aby każdy mógł uwierzyć, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Boga, aby każdy człowiek wierzący miał „życie w Jego imieniu”, czyli zbawienie wieczne oparte na imieniu Zbawiciela i Boga, Jezusa Chrystusa.

Nikt nie był większy od Niego przed Nim i nie będzie nikogo większego po Nim.

Siostry i Bracia!

Od dwóch tysięcy lat Kościół w zadumie kontempluje największą tajemnicę wiary – Zmartwychwstanie naszego Pana Jezusa Chrystusa. Tajemnica ta ożywia naszą nadzieję, że dzięki ofierze Jezusa Chrystusa Bóg nie zostawi naszej duszy w Otchłani ani nie da Świętemu Swemu ulec rozkładowi (por. Dz 2, 27). Jakże to przedziwne, że każdego roku pochylamy się nad pustym grobem, by usłyszeć tę samą prawdę: Pan prawdziwie zmartwychwstał! W jej odkrywaniu jesteśmy ciągle nienasyceni, a „zmysł wiary” podpowiada nam, że jedynie w Zmartwychwstałym Panu możemy znaleźć uzasadnienie nadziei, która daje prawdziwy pokój serca i siłę do ufnego kroczenia przez życie.

„Nie bójcie się!” (Mt 28, 10) – woła do nas w dzisiejszej Liturgii słowa Zmartwychwstały Pan, a niewiasty u grobu pokazują, że strach i niepewność można przełamać jedynie prostą wiarą i bezkompromisową odwagą. Również Psalmista przypomina, że ten, kto błogosławi Pana i zawsze stawia sobie Go przed oczy, może być pewny, że nic nim nie zachwieje; że Bóg nie pozostawi go w kraju zmarłych i nie dopuści, by został w grobie (Ps 16). Owszem, często doznajemy trudności w dostrzeżeniu owoców Bożego dzieła, gdyż – jak uczy Katechizm – „świat, w którym żyjemy, bardzo często wydaje się daleki od tego, o czym zapewnia nas wiara. Doświadczenia zła i cierpienia, różnorakiej niesprawiedliwości i śmierci wydają się zaprzeczać Dobrej Nowinie” (KKK 164). Doświadczenie to staje się niezmiernie palące szczególnie teraz, kiedy śledzimy doniesienia o okrucieństwie wojny toczącej się na ziemi ukraińskiej. Wielkanocny poranek przychodzi nam z pomocą w odpowiedzi; choć los Zbawiciela ukazał ogrom i zasięg zła na świecie, to jeszcze bardziej odsłonił obfitość Bożej łaski. Bóg pokazał w swoim Synu, że ostatnie słowo zawsze należy do życia, miłości i łaski. Dlatego Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego jest wydarzeniem, które rodzi zachętę do tego, by każdy z nas, nawet w obliczu największego zła i grzechu, nigdy nie utracił wiary w moc Boga i pozostał apostołem miłosiernej miłości i ufnej nadziei.

Siostry i Bracia! Tej miłosiernej miłości i ufnej nadziei – owoców Zmartwychwstania Pańskiego – z pewnością chcieliby doświadczać uchodźcy, którzy nie mogą być dla nas jedynie anonimowymi ludźmi, bo przecież historia Kościoła na Mazowszu przypomina, że wielu z nich ma duchowe korzenie w pasterskiej posłudze płockich kapłanów. To tam, na ukraińskiej ziemi, biskup pomocniczy diecezji płockiej Adolf Piotr Szelążek, wcześniej wieloletni profesor i rektor naszego Seminarium, został przed II wojną światową biskupem diecezji łuckiej. W pasterskiej posłudze wspierał go wywodzący się z duchowieństwa płockiego biskup pomocniczy Stefan Walczykiewicz – również wieloletni profesor seminarium w Płocku. Także  nasza Diecezja wiele zawdzięcza synom ukraińskiej ziemi. W 1883 roku biskupem płockim został Kacper Borowski, który wcześniej przez dwadzieścia lat był biskupem łuckim i żytomierskim. Za swoją patriotyczną postawę i odmowę wprowadzenia języka rosyjskiego do liturgii, został skazany na jedenastoletnią zsyłkę na Ural. Po zwolnieniu z wygnania, nie mogąc wrócić do swoich diecezji, został mianowany biskupem płockim, a jego niezłomna postawa oraz gorliwość pasterska została upamiętniona w naszej katedrze pięknym epitafium.

Siostry i Bracia! Droga formacji do kapłaństwa musi zawierać w sobie nie tylko troskę o głęboką wiarę, ale również kształtowanie wrażliwego serca na ludzkie potrzeby. Płoccy seminarzyści – przyszli Wasi duszpasterze – dobrze to rozumieją. Od pierwszych chwil, kiedy zaczęli przybywać do naszego kraju uchodźcy, chętnie włączyli się w dzieło niesienia pomocy. Organizowali zbiórki, angażowali się w prace przygotowujące mieszkania dla osób uciekających z obszarów objętych wojną, wspomagali też płockie instytucje odpowiedzialne za przyjęcie uchodźców. Zaangażowanie tak wielu księży i kleryków w naszej diecezji świadczy, że Kościół w Polsce nie jest instytucją biernie przyglądającą się ludzkiej tragedii, ale aktywnie włącza się w dzieła charytatywne na rzecz ofiar działań wojennych na Ukrainie. Nasza wspólnota seminaryjna nie zapomina też o modlitewnym wsparciu osób dotkniętych toczącym się konfliktem. Każdego dnia modlimy się w intencji pokoju i adorujemy zmartwychwstałego Pana obecnego w Sakramencie Ołtarza. W łączności z Ojcem Świętym zawierzyliśmy Rosję i Ukrainę sercu Maryi. Głęboko wierzę, że postawa ta wpisuje się w najpiękniejsze karty historii naszej diecezji i kapłańskiego ducha wielkich pasterzy przybyłych przed laty z dalekiego Mazowsza na ukraińską ziemię.

Siostry i Bracia! Proszę, nie zapominajcie o nas w modlitwach w intencji powołań. Wyrażam wdzięczność za wszelką pomoc i wsparcie, dzięki którym możemy bez lęku i obaw modlić się i kształtować serca i umysły przyszłych duszpasterzy naszej Diecezji.  W tak trudnych i niepewnych czasach życzę Wam wszystkim, by pokój Chrystusa zmartwychwstałego naprawdę zagościł w Waszych sercach, a zło nigdy nie zwyciężyło nadziei i chęci niesienia pomocy tym, którzy jej najbardziej potrzebują. Życzę wytrwałości i niezłomności w świadczeniu miłosierdzia oraz otwartości na dary płynące z odkupienia dokonanego przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.

Płock, Wielkanoc 2022 r.

 Ks. Marek Jarosz

Rektor WSD w Płocku